Giriş
25 Aralık 2024 Tarihli ve 32763 Sayılı Resmî Gazete’de Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarını tabi olduğu mevzuatlarda çeşitli değişiklikler yapılmış ve bu kapsamda “Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmelikte (“Uyum Yönetmeliği”) çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelerin bazıları 25.02.2025 tarihinde yürürlüğe girmektedir.
Uyum Yönetmeliğinde Yapılan 25.02.2025 Tarihinde Yürürlüğe Giren Değişiklikler
- Yüksek Derecede Risk Grupları Hk. Değişiklikler
Uyum Yönetmeliği m.13 uyarınca “Yüksek derecede riskli gruplara yönelik ilave tedbirler” maddesine yapılan eklemeler ile;
- Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarla iş ilişkisi tesisinde,
- Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşlarının terminal hizmeti verdiği (sanal pos) üye işyerleriyle iş ilişkisi tesisinde,
ve kimlik tespiti gerektiren diğer işlemlerde asgari olarak belirli bazı tedbirleri alma yükümlülüğü getirilmiştir.
Bu tedbirler Uyum Yönetmeliğinde şu şekilde sayılmıştır;
- Müşteri hakkında ilave bilgi edinmek ve müşteri ile gerçek faydalanıcının kimlik bilgilerini daha sık güncellemek,
- İş ilişkisinin mahiyeti hakkında ilave bilgi edinmek,
- İşleme konu malvarlığının ve müşteriye ait fonların kaynağı hakkında mümkün olduğu ölçüde bilgi edinmek,
- İşlemin amacı hakkında bilgi edinmek,
- İş ilişkisine girilmesini, mevcut iş ilişkisinin sürdürülmesini ya da işlemin gerçekleştirilmesini üst seviyedeki görevlinin onayına bağlamak,
- Uygulanan kontrollerin sayı ve sıklığını artırmak ve ilave kontrol gerektiren işlem türlerini belirlemek suretiyle iş ilişkisini sıkı gözetim altında tutmak,
- Sürekli iş ilişkisi tesisinde ilk finansal hareketin, müşterinin tanınmasına ilişkin esasların uygulandığı bir başka finansal kuruluştan yapılmasını zorunlu tutmak.
Eski Hali | Değişiklik Yapılmış Hali (Bu hükmün yürürlük tarihi: 25.02.2025) |
| Yüksek derecede riskli gruplara yönelik ilave tedbirler MADDE 13 (1) Yükümlüler, risk derecelendirmesi neticesinde yüksek riskli olarak belirledikleri gruplara yönelik olarak üstlenilecek riskin azaltılmasını teminen, tespit edilen riskle orantılı olarak aşağıda belirtilen tedbirlerin bir veya birden fazlasını ya da tamamını uygular; a) Müşteri hakkında ilave bilgi edinmek ve müşteri ile gerçek faydalanıcının kimlik bilgilerini daha sık güncellemek, b) İş ilişkisinin mahiyeti hakkında ilave bilgi edinmek, c) İşleme konu malvarlığının ve müşteriye ait fonların kaynağı hakkında mümkün olduğu ölçüde bilgi edinmek, ç) İşlemin amacı hakkında bilgi edinmek, d) İş ilişkisine girilmesini, mevcut iş ilişkisinin sürdürülmesini ya da işlemin gerçekleştirilmesini üst seviyedeki görevlinin onayına bağlamak, e) Uygulanan kontrollerin sayı ve sıklığını artırmak ve ilave kontrol gerektiren işlem türlerini belirlemek suretiyle iş ilişkisini sıkı gözetim altında tutmak, f) Sürekli iş ilişkisi tesisinde ilk finansal hareketin, müşterinin tanınmasına ilişkin esasların uygulandığı bir başka finansal kuruluştan yapılmasını zorunlu tutmak. | Yüksek derecede riskli gruplara yönelik ilave tedbirler MADDE 13 (1) Yükümlüler, risk derecelendirmesi neticesinde yüksek riskli olarak belirledikleri gruplara yönelik olarak üstlenilecek riskin azaltılmasını teminen, tespit edilen riskle orantılı olarak aşağıda belirtilen tedbirlerin bir veya birden fazlasını ya da tamamını uygular; a) Müşteri hakkında ilave bilgi edinmek ve müşteri ile gerçek faydalanıcının kimlik bilgilerini daha sık güncellemek, b) İş ilişkisinin mahiyeti hakkında ilave bilgi edinmek, c) İşleme konu malvarlığının ve müşteriye ait fonların kaynağı hakkında mümkün olduğu ölçüde bilgi edinmek, ç) İşlemin amacı hakkında bilgi edinmek, d) İş ilişkisine girilmesini, mevcut iş ilişkisinin sürdürülmesini ya da işlemin gerçekleştirilmesini üst seviyedeki görevlinin onayına bağlamak, e) Uygulanan kontrollerin sayı ve sıklığını artırmak ve ilave kontrol gerektiren işlem türlerini belirlemek suretiyle iş ilişkisini sıkı gözetim altında tutmak, f) Sürekli iş ilişkisi tesisinde ilk finansal hareketin, müşterinin tanınmasına ilişkin esasların uygulandığı bir başka finansal kuruluştan yapılmasını zorunlu tutmak. (2) Finansal kuruluşların kripto varlık hizmet sağlayıcılarla iş ilişkisi tesisinde, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ise müşterileriyle iş ilişkisi tesisi ve kimlik tespiti gerektiren diğer işlemlerinde asgari olarak birinci fıkranın (c), (ç) ve (e) bentlerinde yer alan tedbirler uygulanır, ayrıca tutar ve işlem sayısı sınırı belirlemeye yönelik uygun tedbirler alınır. Finansal kuruluşlar tarafından kripto varlık hizmet sağlayıcılarla iş ilişkisi tesisi üst seviyedeki görevlinin onayına bağlanır. (3) 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile (c) bendinde yer alan ödeme aracının kabulü hizmeti kapsamında temin edilen terminal aracılığıyla gerçekleştirilen ödeme hizmetinde (terminal hizmeti), müşteriyle (üye işyeri) iş ilişkisi tesisi ve kimlik tespiti gerektiren diğer işlemlerde asgari olarak birinci fıkranın (a) ila (f) bentlerinde yer alan tedbirler uygulanır. Birinci fıkranın (f) bendinde yer alan tedbir bankalar tarafından uygulanmayabilir. Söz konusu terminallerin iş ilişkisinin amacına uygun olarak kullanıldığı veya ilgili mevzuatında izin verilen haller dışında başka kişilere kullandırılmadığı düzenli olarak kontrol edilir; bu kapsamda herhangi bir aykırılığın tespiti halinde iş ilişkisine son verilmesi de dahil olmak üzere gerekli tedbirler alınır. |
- Kurum Politikaları Hk. Değişiklikler
Uyum yönetmeliğinin Kurum Politikası başlıklı 7. maddesine yapılan eklemeler ile kurum politikalarının malvarlığının dondurulması kararlarının ihlali, uygulanmaması ve bunlardan kaçınılması risklerine yönelik olarak riskin tanımlanması, değerlendirilmesi, izlenmesi ve azaltılmasına yönelik çalışmalar ile söz konusu yaptırımların uygulanmasına yönelik gelişmiş kontrolleri de kapsaması gerektiği düzenleme altına alınmıştır. Ayrıca;kurum politikası kapsamında izleme ve kontrol faaliyetlerinde malvarlığının dondurulması kararları ve potansiyel eşleşme kriterleri dikkate alınarak müşterilerin ve işlemlerin devamlı olarak izlenmesine yönelik tedbirleri alması ve elektronik transfer mesajlarında yer alan gönderici ve alıcı bilgilerini de ayrıca dikkate alma yükümlülükleri düzenleme altına alınmıştır.
Sonuç olarak 25.02.2025 tarihinden itibaren;
- Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının terminal hizmeti verdiği üye işyerlerini yüksek riskli grup statüsünde değerlendirmeli ve Uyum Yönetmeliğinde sayılan tedbirleri almalıdır.
- Kurum politikaları malvarlığının dondurulması kararlarının ihlali, uygulanmaması ve bunlardan kaçınılması risklerine yönelik olarak riskin tanımlanması, değerlendirilmesi, izlenmesi ve azaltılmasına yönelik çalışmalar ile söz konusu yaptırımların uygulanmasına yönelik gelişmiş kontrolleri de kapsayacak şekilde güncellenmelidir.
Turkish