22 Ağustos 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile birlikte, finans sektöründe ve elektronik bayilerde uyum yükümlülükleri yeniden şekillendirildi. Özellikle kalkınma ve yatırım bankaları ile sadece çevrimiçi ortamda faaliyet gösteren şans/bahis oyunu bayileri, bundan böyle MASAK’ın risk temelli uyum programı kapsamına alındı. Bu düzenleme, hem finansal sistemin şeffaflığını artırmayı hem de suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesini daha güçlü bir şekilde güvence altına almayı hedefliyor. Süreçte dikkat edilmesi gereken son tarihler ise 31 Ekim ve 30 Kasım 2025.
Kimler Kapsamda, Kimler Değil?
Yönetmelik, özellikle kalkınma ve yatırım bankalarını doğrudan kapsama aldı. Bunun dışında Fiziksel iş yeri bulunmadan yalnızca elektronik ortamda şans ve bahis oyunları yürüten bayiler ve finansal sistemde kritik bir rol oynayan İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) bu düzenleme kapsamında uyum yükümlüsü haline getirildi. Böylelikle sermaye piyasalarının da MASAK yükümlülükleri bakımından denetime tabi olması amaçlandığı anlaşılıyor.
Yeni Yükümlülükler Neler?
Kapsama giren kurumlar için öne çıkan yükümlülükler şöyle:
- Uyum Görevlisi Ataması:
Kalkınma ve yatırım bankaları ile elektronik bayiler, en geç 31 Ekim 2025 tarihine kadar bir uyum görevlisi ve yardımcısı atamak zorunda.
- Uyum Programlarının Hazırlanması:
Kalkınma ve Yatırım Bankalarının 30 Kasım 2025 tarihine kadar uyum programlarını MASAK’a sunması gerekiyor.
- Bağımsızlık Şartı:
Daha önce denetlenen veya incelenen bir kurumda görev almış kişiler, uyum görevlisi veya yardımcısı olarak atanamayacağı hususu belirtilmek ile birlikte bu madde denetim süreçlerinde tarafsızlığın korunması açısından önemli bir yenilik.
- Bildirim Yükümlülüğü:
Uyum görevlisi ya da yardımcısının görevden ayrılması veya değiştirilmesi durumunda, bu değişikliklerin gerekçeleriyle birlikte 10 gün içinde MASAK’a bildirilmesi zorunlu hale geldi.
- Mevcut Uyum Görevlilerine Tanınan Haklar
Yeni yönetmelikte yer alan Geçici Madde 5, hâlihazırda görevde bulunan uyum görevlileri için özel bir düzenleme getiriyor. Buna göre, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla en az altı ay süreyle uyum görevlisi olarak çalışan, ancak 17. maddenin (ç) bendindeki şartı taşımayan kişiler için istisnai bir yol açıldı.
Bu kişiler, çalışma sürelerini SGK kayıtlarıyla ispat etmek kaydıyla, iki yıl süreyle yetkilendirme sınavına girebilecek. Sınavı başarıyla geçenlere “Uyum Görevlisi Lisansı” verilecek ve bu lisans sayesinde normalde aranan bazı şartlar aranmayacak.
Ayrıca, bu kapsama giren kişiler, söz konusu iki yıl boyunca 17. maddenin (ç) bendindeki şart aranmaksızın uyum görevlisi olarak görevlerine devam edebilecekler. Bu geçiş hükmü, hem kurumların sürekliliğini sağlamak hem de deneyimli personelin sistem dışında kalmasını önlemek açısından önemli bir düzenleme olarak dikkat çekiyor.
Yönetmeliğin Zamanlaması
Günümüzde finansal faaliyetler yalnızca geleneksel bankacılık kanallarıyla sınırlı kalmıyor; dijital ve çevrim içi platformlar da giderek daha fazla kullanılıyor. Bu gelişim, elektronik bayilerin kapsama alınmasını doğal bir ihtiyaç haline getiriyor. Kalkınma ve yatırım bankalarının dahil edilmesi ise büyük ölçekli fon hareketlerinde şeffaflığın ve güvenin artırılmasına yönelik önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Beklenen Etkiler
Bu düzenlemenin hayata geçirilmesiyle birlikte:
- Finansal sistemin şeffaflığının artması,
- Risk yönetiminin daha etkin hale gelmesi,
- Elektronik bayilerde sorumluluk bilincinin güçlenmesi,
- MASAK’ın denetim kapasitesinin genişlemesi bekleniyor.
Özellikle elektronik ortamda faaliyet gösteren bayiler için bu, yalnızca yasal bir yükümlülük değil aynı zamanda güvenilirliklerini artıracak bir fırsat olarak da görülebilir.
Uygulamada Karşılaşılabilecek Zorluklar
Kurumların karşılaşabileceği bazı sorunlar da söz konusu olabilir:
- Kısa süre içinde uyum görevlisi atama ihtiyacı,
- MASAK bildirim süreçlerinde zaman baskısı,
- Uyum programlarının hazırlanmasında teknik ve hukuki danışmanlık ihtiyacı.
Bu noktada, kurumların süreci yönetebilmek için hukuk danışmanları, uyum uzmanları ve teknoloji destek araçlarıyla işbirliği yapmaları önerilebilir.
Sonuç
Yeni yönetmelik, finans sektöründe ve elektronik bayilerde uyum kültürünü daha güçlü hale getirmeyi amaçlıyor. Uyum programlarının hazırlanması ve uyum görevlisi atamalarıyla birlikte, hem finansal sistemin güvenliği hem de kurumların yasal sorumlulukları açısından kritik bir dönemece girilmiş görünüyor.
Turkish