Giriş:
28 Mart 2025 Tarihli ve 32855 Sayılı Resmî Gazete’de ödeme ve elektronik para kuruluşları ile ilgili mevzuatlarda çeşitli değişiklikler yapılmıştır. İlgili değişiklikler Açık Bankacılık, Fonların Anlık ve Sürekli Transferi ve HHS’lere ilişkindir. İlgili mevzuatlar yayınlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.
Değişiklik yapılan Mevzuatlar
- Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmeliği
- Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliği
- Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)
Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmeliği
Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler şu şekildedir;
- Açık bankacılık kapsamında uyum sürecine ilişkin (Ödeme emri hizmet sağlayıcısı ve hesap hizmet sağlayıcısı sorumlulukları) 31 Mart 2025’e kadar öngörülen geçiş süreci 31.12.2025’e kadar uzatılmıştır. Ayrıca sorumluluk kapsamı daraltılarak FAST katılımcıları ve ödeme hacmine göre her yıl ilk 10’da yer alan kurumlar olarak sınırlandırılmıştır.
- İlgili yönetmelik uyarınca; Açık Bankacılık ödeme hizmetlerini sunmak için altyapısını Bankalararası Kart Merkezi A.Ş.’ye bağlayan ödeme hizmet sağlayıcılarından hizmet almak isteyen, talepte bulunan tüm diğer yetkili ödeme hizmeti sağlayıcılara gerekli altyapıyı sağlama yükümlülüğü getirilmiştir.
- Ödeme hacmi olarak ilk 10 kuruluş içinde yer alıp ancak açık bankacılık lisansı almamış olanların ise yıl içinde alacak kuruluşlar hizmete çevrimiçi erişim sağlamaları halinde yükümlülük başlangıç tarihi erişim sağladıkları tarihten itibaren 6 ay içinde olarak belirtilmiştir.
- Dijital cüzdan hizmeti sunmakta olup Kanun kapsamında ödeme kuruluşu veya elektronik para kuruluşu kategorisine dâhil edilebilecek olan ancak faaliyet izni bulunmayan kişiler, 31/12/2025 tarihine kadar Bankaya başvurarak gerekli izinleri almak zorunluluğu getirilmiştir.. Kuruluşlardan dijital cüzdan hizmetini sunanlar ise 31/12/2025 tarihine kadar bu Yönetmeliğin 4/A maddesine uyum sağlamakla yükümlüdür.
| Eski Hali | Değişiklik Yapılmış Hali |
| Ödeme emri başlatma hizmeti ile hesap bilgisi hizmetine ilişkin esaslar MADDE 59 …… (5) Beşinci fıkra kapsamında; Nezdinde 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) veya (g) bentlerinde yer alan ödeme hizmetleri ile ilgili olabilecek ödeme hesabı bulunduran tüm ödeme hizmeti sağlayıcılarının, gerekli izinleri alarak faaliyete geçmelerinin ardından en geç 6 ay içerisinde birinci fıkra kapsamında Banka tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde Bankalararası Kart Merkezi A.Ş.’ye bağlanarak, nezdinde bulunan ödeme hesapları ile ilgili olarak 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) veya (g) bentlerinde yer alan ödeme hizmetlerini sunabilmeleri için, talepte bulunan tüm diğer yetkili ödeme hizmeti sağlayıcılarına gerekli altyapıyı sağlaması gerekir. Nezdinde ödeme hesabı bulunduran ödeme hizmeti sağlayıcıları; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) veya (g) bentlerinde yer alan ödeme hizmetlerini sunma konusunda yetkisi bulunan ödeme hizmeti sağlayıcıları dışındaki kişilerin yetkisiz bir şekilde bu hizmetleri sunma amacıyla ödeme hesaplarına erişmelerini engellemek için gerekli önlemleri alır. …… Geçiş hükümleri GEÇİCİ MADDE 1 (9) Dokuzuncu fıkra Kapsamında; Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla nezdinde ödeme hesabı bulunduran ve Banka Ödeme Sistemlerinde 2020 yılı içerisinde gerçekleştirilen hesaba ödeme işlemleri açısından, toplam adedine göre ilk on katılımcı arasında yer alan ödeme hizmeti sağlayıcıları, bu Yönetmeliğin 59 uncu maddesinin beşinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri (Değişik ibare:RG-27/6/2023-32234) 30/9/2023 tarihine kadar yerine getirir. Banka, bu süreyi, her defasında altı ayı aşmamak üzere iki kez uzatmaya yetkilidir. (Değişik üçüncü cümle:RG-28/9/2024-32676) Nezdinde ödeme hesabı bulunduran diğer tüm ödeme hizmeti sağlayıcıları, bu Yönetmeliğin 59 uncu maddesinin beşinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri 31/3/2025 tarihine kadar yerine getirir. (Ek cümleler:RG-7/10/2023-32332) Nezdinde bulunan ödeme hesapları için müşterilerine doğrudan çevrim içi erişim imkânı sağlamayan ödeme hizmeti sağlayıcıları bu Yönetmeliğin 59 uncu maddesinin beşinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri 31/12/2025 tarihine kadar yerine getirir. Nezdinde ödeme hesabı bulunduran ödeme hizmeti sağlayıcılarının, Kanunun geçici 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca Bankaya faaliyet izni başvurusunda bulunmuş olup faaliyet izni değerlendirme süreci devam edenler ile bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (g) bentlerinde belirtilen ödeme hizmetlerini sunmak üzere Bankadan izin almış olan Kuruluşlara bu Yönetmeliğin 59 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamında teknik gereklilikleri belirlenmiş veri paylaşım servisleri ile ilgili sunduğu hizmetleri, standart olmayan servisleri kullanarak vermesi 30/6/2024 tarihine kadar bu fıkraya aykırılık olarak değerlendirilmez. …… (19) Fıkra Kapsamında; (Ek:RG-7/10/2023-32332) (Değişik:RG-28/9/2024-32676) Bu Yönetmeliğin 4/A maddesinin yürürlük tarihinden önce dijital cüzdan hizmeti sunmakta olup Kanun kapsamında ihdas edilen ödeme kuruluşu veya elektronik para kuruluşu kategorisine dâhil edilebilecek olan ancak faaliyet izni bulunmayan kişiler, 7/4/2025 tarihine kadar Bankaya başvurarak gerekli izinleri almak zorundadır. Kuruluşlardan dijital cüzdan hizmetini sunanlar ise 7/4/2025 tarihine kadar bu Yönetmeliğin 4/A maddesine uyum sağlamak zorundadır. | Ödeme emri başlatma hizmeti ile hesap bilgisi hizmetine ilişkin esaslar MADDE 59 …… (5) Beşinci fıkra kapsamında; “Nezdinde 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) veya (g) bentlerinde yer alan ödeme hizmetleri ile ilgili olabilecek ödeme hesabı bulunduran ve nezdinde bulunan ödeme hesapları için müşterilerine doğrudan çevrim içi erişim imkânı sağlayan ödeme hizmeti sağlayıcılarının, birinci fıkra kapsamında Banka tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde Bankalararası Kart Merkezi A.Ş.’ye bağlanarak, nezdinde bulunan ödeme hesapları ile ilgili olarak 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) veya (g) bentlerinde yer alan ödeme hizmetlerini sunabilmeleri için, talepte bulunan tüm diğer yetkili ödeme hizmeti sağlayıcılarına gerekli altyapıyı sağlaması gerekir.” Nezdinde ödeme hesabı bulunduran ödeme hizmeti sağlayıcıları; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (f) veya (g) bentlerinde yer alan ödeme hizmetlerini sunma konusunda yetkisi bulunan ödeme hizmeti sağlayıcıları dışındaki kişilerin yetkisiz bir şekilde bu hizmetleri sunma amacıyla ödeme hesaplarına erişmelerini engellemek için gerekli önlemleri alır. Bu maddenin beşinci fıkrası uyarınca yerine getirilmesi gereken yükümlülükler, Fonların Anlık ve Sürekli Transferi Sistemine katılımcı olan ödeme hizmeti sağlayıcıları ve bu Sisteme katılımcı olmayan kuruluşlardan her yıl ayrıca hesaplanmak üzere ödeme hacmi bakımından ilk on arasında yer alanlar için geçerlidir. (9) Fıkra Kapsamında; Bu maddenin dokuzuncu fıkrası kapsamında Fonların Anlık ve Sürekli Transferi Sistemine katılımcı olmayan kuruluşlar için yapılacak hesaplamada, her yıl bir önceki takvim yılında gerçekleşen işlemler dikkate alınır. Bu hesaplama uyarınca bir önceki takvim yılındaki ödeme hacmi bakımından ilk on arasında yer alan kuruluşlar, bu maddenin beşinci fıkrası uyarınca yerine getirmesi gereken yükümlülükleri içinde bulunulan yılın sonuna kadar yerine getirir. İlk on kuruluş arasında yer alıp nezdinde bulunan ödeme hesapları için müşterilerine doğrudan çevrim içi erişim imkânı sağlamayanlar, içinde bulunulan yıl sonuna kadar çevrim içi erişim imkânı sağlamaları halinde bu maddenin beşinci fıkrası uyarınca yerine getirmesi gereken yükümlülükleri çevrim içi erişim sağladıkları tarihten itibaren 6 ay içerisinde yerine getirir. Fonların Anlık ve Sürekli Transferi Sistemine katılımcı olmayan ödeme hizmeti sağlayıcıları, bu maddenin beşinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri katılımcı olmaları halinde bu tarihten itibaren 6 ay içerisinde yerine getirir.” …… Geçiş hükümleri GEÇİCİ MADDE 1 dokuzuncu fıkrasının üçüncü ve dördüncü cümleleri ile on dokuzuncu fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir; “Bu hükmün yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla nezdinde ödeme hesabı bulunduran ve Fonların Anlık ve Sürekli Transferi Sistemine katılımcı olan ödeme hizmeti sağlayıcıları, bu Yönetmeliğin 59 uncu maddesinin beşinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri 31/12/2025 tarihine kadar yerine getirir. Bu hükmün yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla nezdinde ödeme hesabı bulunduran, Fonların Anlık ve Sürekli Transferi Sistemine katılımcı olmayan ve nezdinde bulunan ödeme hesapları için müşterilerine doğrudan çevrim içi erişim imkanı sağlayan kuruluşlardan 2024 takvim yılı ödeme hacmi bakımından ilk on arasında yer alanlar, bu Yönetmeliğin 59 uncu maddesinin beşinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri 31/12/2025 tarihine kadar, ilerleyen yıllarda ilk on arasında yer alacaklar ise içinde bulunulan yılın sonuna kadar yerine getirir.” “(19) Bu Yönetmeliğin 4/A maddesinin yürürlük tarihinden önce dijital cüzdan hizmeti sunmakta olup Kanun kapsamında ihdas edilen ödeme kuruluşu veya elektronik para kuruluşu kategorisine dâhil edilebilecek olan ancak faaliyet izni bulunmayan kişiler, 31/12/2025 tarihine kadar Bankaya başvurarak gerekli izinleri almak zorundadır. Kuruluşlardan dijital cüzdan hizmetini sunanlar ise 31/12/2025 tarihine kadar bu Yönetmeliğin 4/A maddesine uyum sağlamak zorundadır.” |
Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliği
Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğinde yapılan değişiklikler şu şekildedir;
- Hesap Hizmet sağlayıcıların tanımına “BKM API Geçidi’ne bağlanarak gerekli altyapıyı sağlamakla yükümlü kılınan” ibaresi eklenmiştir.
- Fonların Anlık ve Sürekli Transferi Sistemine katılımcı olan ödeme hizmeti sağlayıcıları ile Açık Bankacılık kapsamında lisansı alan ödeme ve elektronik para kuruluşlarının açık bankacılık entegrasyon süreçlerinin 31 Mart olan geçiş tarihi 31 Aralık 2025’e ertelenmiştir.
- Ödeme hacmi olarak ilk 10 kuruluş içinde ilerleyen yıllarda yer alacak olup açık bankacılık lisansı alacaklar kuruluşlar ise hizmete çevrimiçi erişim sağlamaları halinde ise bulunulan yılın sonuna kadar yükümlülüklerini yerine getireceği düzenlenmiştir.
| Eski Hali | Değişiklik Yapılmış Hali |
| Tanımlar ve kısaltmalar MADDE 3 (1) Birinci fıkra (cc) bendi kapsamında; Hesap hizmeti sağlayıcısı (HHS): Nezdinde ödeme hesabı bulunan ödeme hizmeti sağlayıcısı …… GEÇİCİ MADDE 1 (2) İkinci fıkra kapsamında; (2) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla nezdinde ödeme hesabı bulunduran ve Banka Ödeme Sistemlerinde 2020 yılı içerisinde gerçekleştirilen hesaba ödeme işlemleri açısından, toplam adedine göre ilk on katılımcı arasında yer alan ödeme hizmeti sağlayıcıları, bu Tebliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri (Değişik ibare:RG-27/6/2023-32234) 30/9/2023 tarihine kadar yerine getirir. Banka, bu süreyi, her defasında altı ayı aşmamak üzere iki kez uzatmaya yetkilidir. (Değişik üçüncü cümle:RG-28/9/2024-32676) Nezdinde ödeme hesabı bulunduran diğer tüm ödeme hizmeti sağlayıcıları, bu Tebliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri 31/3/2025 tarihine kadar yerine getirir. (Ek cümleler:RG7/10/2023-32332) Nezdinde bulunan ödeme hesapları için müşterilerine doğrudan çevrim içi erişim imkânı sağlamayan ödeme hizmeti sağlayıcıları bu Tebliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri 31/12/2025 tarihine kadar yerine getirir. Nezdinde ödeme hesabı bulunduran ödeme hizmeti sağlayıcılarının, Kanunun geçici 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca Bankaya faaliyet izni başvurusunda bulunmuş olup faaliyet izni değerlendirme süreci devam edenler ile Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (g) bentlerinde belirtilen ödeme hizmetlerini sunmak üzere Bankadan izin almış olan kuruluşlara bu Tebliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında teknik gereklilikleri belirlenmiş veri paylaşım servisleri ile ilgili sunduğu hizmetleri, standart olmayan servisleri kullanarak vermesi 30/6/2024 tarihine kadar bu fıkraya aykırılık olarak değerlendirilmez | Tanımlar ve kısaltmalar MADDE 3 (1) Birinci fıkra (cc) bendi kapsamında; Hesap hizmeti sağlayıcısı (HHS): Nezdinde ödeme hesabı bulunan Yönetmeliğin 59 uncu maddesi uyarınca BKM API Geçidi’ne bağlanarak gerekli altyapıyı sağlamakla yükümlü kılınan ve aynı maddenin dokuzuncu fıkrasında belirlenen ödeme hizmeti sağlayıcısı ………. GEÇİCİ MADDE 1 (2) ikinci fıkra kapsamında; (2) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla nezdinde ödeme hesabı bulunduran ve Banka Ödeme Sistemlerinde 2020 yılı içerisinde gerçekleştirilen hesaba ödeme işlemleri açısından, toplam adedine göre ilk on katılımcı arasında yer alan ödeme hizmeti sağlayıcıları, bu Tebliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri (Değişik ibare:RG-27/6/2023-32234) 30/9/2023 tarihine kadar yerine getirir. Banka, bu süreyi, her defasında altı ayı aşmamak üzere iki kez uzatmaya yetkilidir. “Bu hükmün yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla nezdinde ödeme hesabı bulunduran, Fonların Anlık ve Sürekli Transferi Sistemine katılımcı olan ödeme hizmeti sağlayıcıları, bu Tebliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri 31/12/2025 tarihine kadar yerine getirir. Bu hükmün yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla nezdinde ödeme hesabı bulunduran, Fonların Anlık ve Sürekli Transferi Sistemine katılımcı olmayan ve nezdinde bulunan ödeme hesapları için müşterilerine doğrudan çevrim içi erişim imkanı sağlayan kuruluşlardan 2024 takvim yılı ödeme hacmi bakımından ilk on arasında yer alanlar, bu Tebliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında yerine getirmesi gereken yükümlülükleri 31/12/2025 tarihine kadar, ilerleyen yıllarda ilk on arasında yer alacaklar ise içinde bulunulan yılın sonuna kadar yerine getirir.” Nezdinde ödeme hesabı bulunduran ödeme hizmeti sağlayıcılarının, Kanunun geçici 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca Bankaya faaliyet izni başvurusunda bulunmuş olup faaliyet izni değerlendirme süreci devam edenler ile Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (g) bentlerinde belirtilen ödeme hizmetlerini sunmak üzere Bankadan izin almış olan kuruluşlara bu Tebliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında teknik gereklilikleri belirlenmiş veri paylaşım servisleri ile ilgili sunduğu hizmetleri, standart olmayan servisleri kullanarak vermesi 30/6/2024 tarihine kadar bu fıkraya aykırılık olarak değerlendirilmez. |
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)
İlgili değişiklik uyarınca;
- Bankalarda açılan paladyum hesabı tebliğe eklenmiştir.
- SPK tarafından yetkilendirilmiş olan kuruluşlar ve bankalar aracılığıyla ile işlemlerin yapılacağı ve işlemlere ait bedel transferinin bankalar aracılığı ile yapılmasını zorunlu hale gelmiştir.
Sonuç
- Finansal kuruluşun FAST katılımcıları ödeme hacmine göre ilk 10 kuruluş arasında yer alıp almadığının sorgulanması gerekmektedir.
- İlk 10 kuruluş içinde yer alıyor ve Açık bankacılık lisansı var ise TCMB tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde ve Rekabet hukuku kapsamında yükümlülüklerini yıl sonuna kadar talepte bulunan tüm diğer ödeme sağlayıcılarıyla altyapı sistem entegrelerini tamamlamaları gerekmektedir.
Turkish